Teh talua adolah minuman nan tabuek dari kuniang talua jo gulo nan alah dikacau, kudian diagiah aia seduhan teh. Minuman iko marupoan minuman tradisional urang Minangkabau dan kini manjadi bagian menu restoran Padang. Dalam bahaso Indonesia, teh talua disabuik jo teh telur atau teh telor.

Kuniang talua nan dipakai buliah talua ayam kampuang atau talua itiak. Kudian, kuniang talua nan alah dimasuakan ka dalam galeh diagiah gulo, biasonyo duo sendok teh. Sudah itu, kuniang talua jo gulo dikacau hinggo rono kuniang talua manjadi agak putiah. Salanjuiknyo, diagiah aia teh nan manggalagak. Wakatu ka diminum, inyo diagiah perasan asam kapeh (jeruk nipis) atau pamanih tambahan takah krimer kental manih jo bubuak coklat. (salangkoknyo...)


Aksara Incung atau Rencong marupokan aksara nan alah digunokan dek urang Kurinci nan mauni dataran tinggi Jambi, Provinsi Jambi. Sacaro bahaso, incung aratinyo miriang atau tapancuang (dari bahaso Kurinci). Aksara Incung surang tasusun dari garih-luruih, patah tapancuang, jo malangkuang. Aksara Incung adolah paninggalan niniak muyang Kurinci Saisuak. Incung dipakai dek niniak muyang Kurinci untuak mandokumentasikan tantang sijarah, sastra, hukum adaik, jo manto-manto.

Aksara iko marupokan sajinih dari Surek Ulu nan banyak digunokan di Sumatera bagian Selatan. Kozok malakukan pangalompokan pado Surek Ulu manjadi tigo sub-kalompok yaitu (1) Surek Incung nan digunokan di wilayah Kurinci, (2) Surek Rencong di Bengkulu jo Sumatera Selatan tamasuak Komering, Lebong, Lembak, Lintang, Ogan, Besemah, Rejang, jo Serawai, (3) Surek Lampung nan digunokan di wilayah Lampung. (salangkoknyo...)


Sampelong marupokan salah satu alaik musik tradisional Minangkabau yang caro mainnyo diambuih atau aerofon. Sampelong barasa dari Kabupaten Limo Puluah Koto. Sampelong tabuek dari batuang tipih nan disabuik talang (Schizostachyum brachycladum). Panjang alaik musik iko 30-66 cm jo diameternyo 4-6 cm sarato punyo ampek lubang, tigo di antaronyo marupokan lubang pokok nan talatak di bagian ateh jo ciek lubang nan baguno untuak improvisasi atau parancak bunyi. Sampelong punyo limo tanggo nada, yaitu sol, la, do, re sarato mi nan tamasuak jenis pentatonis minor. Sampelong diiriangi jo lagu nan juo disabuik lagu Sampelong. Sampelong digunoan masyarakaik satampek untuak hiburan katiko mangampo gambia, hiburan di tampek baralek, sarato hiburan saari-ari dek masyarakaik. (salangkoknyo...)


Urang Cino Padang atau Tionghoa Padang adolah urang katuruan Cino nan batampek tingga sarato bakaturunan di Kota Padang, Sumatera Barat, Indonesia. Urang Cino Padang marupoan ciek dari babagai etnis nan mauni Padang salain urang Minangkabau, Jawa, Batak, Nieh, Melayu, Sunda, jo Mentawai. Kabanyakan urang Cino Padang bakarajo sabagai padagang. Parmukiman mereka takonsentrasi di daerah Pondok jo sakitarnyo di wilayah Kecamatan Padang Selatan nan tanamo sabagai Kampuang Cino. Indak ado catatan pasti bilo urang Cino patamo tibo ka Padang. Dipakiroan urang Cino mulai tibo samanjak parusahaan dagang Balando Vereenigde Oostindische Compagnie (VOC) managakkan markasnyo di Padang pado abaik ka-17. Pado tahun 2000, populasi urang Cino Padang parnah masuak tigo paliang banyak sasudah urang Minangkabau jo Jawa dengan presentasi 1,90% dari populasi kota. Namun, sasudah gampo bumi pado tahun 2009, banyak urang Cino Padang nan maninggaan Padang dan pindah kalua wilayah Sumatera Barat. Manuruik data Badan Pusat Statistik (BPS) pado tahun 2010, presentasi urang Cino Padang adolah 1,1% dari populasi kota atau sabanyak 9.498 jiwa, urutan kaampek sasudah Minangkabau, Jawa, jo Batak. (salangkoknyo...)


Benteng Bukik Tak Jadi adolah bekas benteng patahanan Kaum Paderi nan talatak di Kampuang Chaniago, Nagari Ganggo Hilie, Kecamatan Bonjol, Kabupaten Pasaman, Sumatera Barat, Indonesia. Katiko malatuihnyo Parang Paderi, benteng iko manjadi pusek komando pasukan Padri. Lokasi benteng maliputi bukik babantuak persegi panjang nan punyo kamiriangan hampia tagak luruih ka ateh. Di ateh bukik, pasukan Padri dulunyo mambangun struktur manyarupoi benteng sabagai basis patahanan Tuanku Imam Bonjol jo pangikuiknyo dari sarangan pasukan Balando sahinggo pado literatur Balando disabuik juo sabagai Benteng Bonjol. Benteng Bonjol digambarkan punyo tembok-tembok nan tabuek dari batu-batu gadang nan teknik mambueknyo hampia samo jo benteng-benteng di Eropa. Sisi bukik dikaliliangi dek parik patahanan jo rumpun aua baduri nan sulik ditembus. Sajak 1833, pasukan Balanda bakali-kali manyarang dan baru dapek manjatuhan Benteng Bonjol pado 15 Agustus 1837. (salangkoknyo...)


Aligator Amerika atau dapek disabuik juo jo buayo Amerika adolah salah ciek binatang bueh nan tadapek di negara Amerika Serikat jo negara Meksiko. Masyarakaik Amerika manyabuik buayo ko jo namo lainnyo yaitunyo Aligator. Aligator ko marupoan jinih dari buayo, buayo aligator ko ciri-cirinyo mampunyoi muncuang nan agak panjang jo bulek bantuaknyo. Buayo ko iduiknyo di aia tawa ,aia payau atau di rawo-rawo. Di negara Amerika, buayo ko banyak induik di daerah Florida bagian salatan. Pado tahun 1987 pamarentah legislatif satampek alah mamutuihan bahwasanyo buayo ko manjadi binatang resmi dan sakaligus dilinduangi di negara bagian Florida tasabuik, Louisiana, tamasuak jo negara bagian Mississippi. (salangkoknyo...)


Taman Sijarah Nasional Chaco Culture adolah taman nasional sejarah nan barado di Amerika Serikat. Taman sijarah nasional atau bisa disabuik juo jo situs sijarah nasional ko talatak di Amerika bagian barat daya, labiah tapeknyo lai lataknyo di barat laut dari nagara bagian Amerika Serikat, yaitunyo New Mexico. Situs sijarah purubakala ko barado di sabuah ngarai nan tasuruak di antaro duo buah kota yaitunyo kota Albuquerque jo kota Farmington. Lokasi situs ko barisi raruntuahan bangunan kuno paninggalan budaya pado maso pra-jaman kolombia nan basijarah untuak urang-urang nan tingga di Kawasan Amerika.

Urang Pueblo marupoan masyarakaik nan partamo mandiami kawasan barat daya Amerika wakatu itu, nan dipakiroan ado pado antaro tahun 850 jo 1250 atau labiah kurang sakitar duo ribu taun nan lalu. Panduduak satampek manjadian kawasan di daerah ngarai Chaco ko manjadi tampek pusek bakagiatan sarupo kagiatan upacara adaik. (salangkoknyo...)


Karbamazepin adolah ubek dari golongan antikonvulsan. Ubek ko biaso dipakai untuak maubek epilepsi, gangguan bipolar, jo neuralgia trigeminus. Karbamazepin efektif pado ampia sadoalah jinih epilepsi, salain tipe absans jo mioklonik, sarato manjadi piliahan ubek manggantikan fenobarbital. Karbamazepin dipakai pulo sabagai ubek kombinasi dalam maubek skizofrenia.

Karbamazepin mampunyoi efek sampiang nan labiah ringan dibandiangkan ubek dari golongan antikonvulsan lain (fenitoin, fenobarbital). Efek sampiang nan muncua dapek baragam, dari efek ringan inggo barek. (salangkoknyo...)


Urang Mukomuko, atau disabuik juo urang Muke-Muke, mauni wilayah nan kini masuak Kabupaten Mukomuko, Bengkulu nan dakek jo bateh wilayah Sumatera Barat di utara.

Urang Mukomuko mampunyoi bahaso surang yaitu bahaso Mukomuko, nan mampunyoi pasamoan jo bahaso Minangkabau. Salain bahaso, unsur-unsur budayo Mukomuko banyak mampunyoi pasamoan jo budayo Minangkabau. Dalam sistem badunsanak, inyo maamalkan prinsip panarikan garih katurunan matrilineal, bak cando nan balaku di daerah Minangkabau.

Daerah Mukomuko tamasuak dalam wilayah rantau Minangkabau atau dalam tambo Minangkabau disabuik ombak nan badabua (salangkoknyo...)


Pulau Sebuku adolah pulau ketek nan talatak di Selat Sunda antaro Pulau Sumatera jo pulau Jao. Sacaro administratif, pulau ko masuak ka Kabupaten Lampung Selatan, Lampung. Basamo jo Sebesi, Sebuku juo dijadikan tujuan raun bahari.

Pado taun 1883, Pulau Sebuku nan talatak di utara Gunuang Krakatau takanai lamun ombak tsunami inggo manyapu kampuang nan panah ado di situ. Manuruik laporan pamarintah kolonial, tsunami tasabuik manewasan 150 urang.

Kini, Sebuku tanamo sabagai tujuan raun untuak wisata aia sarupo snorkelling atau manyilam lauik. Turis-turis biasonyo manyubarang jo sampan laju dari Desa Candi di Sumatera.(salangkoknyo...)


Batang Lematang di Muara Enim tampek tingga urang Lematang
Batang Lematang di Muara Enim tampek tingga urang Lematang

Urang Lematang adolah kalompok etnis nan tingga di tapian Batang Lematang nan talatak di Kabupaten Lahat jo Kabupaten Muara Enim, Sumatera Selatan. Basamo etnis lain, urang Lematang tamasuak dalam urang Ulu atau Uluan (Wong Uluan) yaitu istilah nan marujuak ka kalompok masyarakaik nan iduik di padalaman Sumatera Selatan atau sakitaran Bukik Barisan.

Urang Lematang tabagi duo manuruik tampek tingganyo. Urang Lematang nan tingga di Lahat disabuik jeme Lematan Ulu (urang Lematang Ulu), sadangkan nan tingga di Muara Enim disabuik jeme Lematang Ilir (urang Lematang Ilia). Dalam kasahariannyo urang Lematang mangecek jo bahaso Lematang. Katiko bakomunikasi jo etnis babeda, urang Lematang manggunokan bahaso Palembang atau bahaso Indonesia.(salangkoknyo...)


Nepenthes rajah
Nepenthes rajah

Nepenthes rajah adolah spesies tumbuahan pariuak karo. Biaso tumbuah pado tanah lambok sarato banutrisi randah jo katinggian 1.500–2.600 mdpl. Spesies ko marupokan spesies paliang gadang diantaro tumbuahan pariuak karo dan juo di antaro sadoalah tumbuahan pamakan sarangga lainnyo. Binatang nan biaso dimangsonyo adolah samuik atau karanggo, tapi panah pulo ditamukan mancik nan alah satangah cerna dalam pariuaknyo. Tumbuahan ko marupokan tumbuahan pamakan sarangga asali Gunuang Kinabalu jo Gunuang Tambayukon di Sabah, Malaysia. Dek area tumbuahnyo nan tabateh, pariuak karo jinih ko didaftaran sabagai spesies tarancam punah dek International Union for Conservation of Nature (IUCN). N. rajah partamo kali ditamukan dek Hugh Low pado taun 1858 nan kudian dideskripsikan dek Joseph Dalton Hooker, nan maagiah namo tumbuahan ko manuruik gala nan disandang James Brooke sangkek tu, yaitu Rajo Kulik Putiah Sarawak partamo (White Rajah of Sarawak). (salangkoknyo...)