Istano Rajo Balun

Istana raja di Kerajaan Alam Surambi Sungai Pagu

Istano Rajo Balun marupokan sabuah bangunan istano nan masih tajago dan tagak kokoh di Alam Surambi Sungai Pagu. Istano Rajo Balun talatak di Jorong Balun, Nagari Pakan Rabaa, Muarolabuah, Kecamatan Koto Parik Gadang Diateh, Kabupaten Solok Selatan. Istano iko sangaik mudah untuak ditamukan, dek lataknyo dakek dari pinggia jalan rayo. Jikok dari Padang, Istano Rajo Balun iko nampak sasudah gerbang ameh Saribu Rumah Gadang sabalah suok.

Istano Rajo Balun

Istano Rajo Balun ko banamo langkok Istano Rajo Daulat Yang Dipatuan Tuangku Rajo Bagindo Adat Alam Surambi Sungai Pagu. Ado juo nan mampasingkeknyo manjadi Istano Tuangku Rajo Balun. Istano ko bangunannyo barupo rumah gadang.[1].

Tuangku Rajo Bagindo suntiang

Istano Tuangku Rajo Balun iko marupokan istano dari Karajaan Alam Surambi Sungai Pagu. Karajaan ko bapusat di Pasia Talang, nan daerah rantaunyo di Banda Sapuluah. Karajaan ko mambantang dari Surian hinggo Rantau XII Koto (Sangir). Karajaan iko dipimpin dek ampek rajo sakaligus. Ampek urang rajo iko barasa dari ampek suku nan ado, yaitu suku Kampai, Panai, Tigo Lareh, dan Malayu. Tuangku Rajo Bagindo iko barasa dari suku Kampai nan bafungsi sabagai rajo adaik nan punyo basa kain langkok puriang. Rajo iko bawenang dalam mauruih urusan adaik, ekonomi, jo manguasoi tambo alam.[2]

Sajarah suntiang

Istano Rajo Balun ko dipakirokan alah ado sajak 600 taun sabalumnyo. Kini istano ko alah ditatapan manjadi cagar budayo banomor TB/A/16/2007. Pado maso panjajahan, Balando mambaka istano ko dek maanggap istano ko sabagai tampek basis Tantara RI di bawah pimpinan Syafrudin Prawiranegara dan uniknyo istano ko indak manjadi abu. Kabanyo ado mukaluak gaik nan manjago Istano ko barupo harimau jo ula nan barasa dari bukik balakang rumah ko. Salanjuiknyo jaman panjajahan Japang, rangkiang istano singajo dibaka nan kini ko indak ado lai. Di dalam istano ko tasimpan naskah kuno nan barisi tantang hubuangan Pagaruyuang jo rantau (Sultan nan Salapan abaik 15-16M) jo struktur Karajaan Alam Surambi Sungai Pagu.

Bantuak Bangunan suntiang

Bangunan Istano Rajo Balun iko tadiri ateh 8 atok bagonjong, duo anjuang nan ado di sisi kida sabagai tampek duduak rajo jo sisi suok untuak tampek duduak puti. Dindiangnyo panuah jo ragi nan barono sirah, kuniang, jo ijau. Tingkok di istano ko bajumlah limo tingkok (jandela). Iko malambangan rukun islam nan 5 rukun. Tonggaknyo bajumlah 24 tonggak nan bamukasuik ado 24 pangulu nan ado. Laman jo sakaliliang istano ko ditumbuahi buah-buahan jo tanaman-tanaman ieh. Mulo masuak istano ko, ado ruang nan bafungsi untuak manarimo tamu, tampek ko banamo surambi lua. Di ruang tangah, dindiang dari istano ko barisi banyak foto rajo dari generasi ka generasi salanjuiknyo. Di anjuangnyo ado juo karamik-karamik, alaik untuak makan, pariasan puti, baju rajo jo puti, sampai sanjato tombak jo karih. Inggo kini, istano ko masih tapaliaro. Istano ko dipiaro dek Puti Ros Dewi Balun, baliau salaku generasi ka-16 dari Tuangku Rajo Bagindo. Sampai kini istano ko taruih dikunjuangi dek pelajar, mahasiswa, dosen, sampai wisatawan asiang.[3]

Rujuakan suntiang

  1. Haryanto, Bayu. "Istano Tuanku Rajo Bagindo Balun, Satu dari Empat Istana yang Dimiliki Solok Selatan" (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2019-12-08. 
  2. "Istano Rajo Balun - Informasi Situs Budaya Indonesia Istano Rajo Balun". Informasi Situs Budaya Indonesia (dalam bahasa Indonesia). 2019-03-25. Diakses tanggal 2019-12-09. 
  3. Haryanto, Bayu. "Istano Tuanku Rajo Bagindo Balun, Satu dari Empat Istana yang Dimiliki Solok Selatan" (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2019-12-09.