Randai ilau

(Dialiahkan dari Randai Ilau)

Randai ilau adolah sabuah kesenian dari nagari Saniang Baka nan masih acok di tampilkan pado acara adat atau hiburan untuak acara-acara tertentu dan alah diwariskan sacaro turun temurun, diutamoan untuak generasi nan labiah mudo, ilau itu artinyo bagembira, suka ria, sanang, bagurau.

Randai ilau adolah sabuah kesenian nan barsa dari nagari Saniang Baka.
Randai ilau adolah sabuah kesenian nan barsa dari nagari Saniang Baka.

Sajarah suntiang

Randai ilau ado atau lahia sejak nagari Saniang Baka badiri yaitu beratus-ratus tahunan lalu. Randai ilau manjadi satu-satunyo kesenian taradisi partamo nan diciptaan gunonyo untuak upacara maanggkek pangulu dalam nagari Saniang Baka. Pangangkatan pangulu, randai Ilau lah nan ditampilan untuak partamo kalinyo di Saniang Baka. Randai ilau hadir jo tacipto basamoan dangan adonyo nagari Saniang Baka, sabagaimano nan di ungkapan di dendang randai ilau nan babunyi "randai saasa Jo nagari" masyarakaik Saniang Baka mangkin lamo mangkin batambah banyak dari kanagarian maupun nan datang dari lua nagari.[1]

Tahapan palaksanaan suntiang

Randai ilau marupokan kesenian taradisi nan di baokan manggunokan dalapan tahapan, satiok tahap langkahnyo batukah partamo pasambahan, kaduo pado-pado, katigo langkah ilau, kaampek lahden iyo, kalimo pasinggahan randah, kaanam pasinggahan tinggi, katujuah lagu tarang, salapan pakangalan jambo. Musik panggiring randai ilau yaitu dendang gorak nan barasa dari gorak silek yaitu dari silek kumango nan bantuak bungo silek dalam ruang lingkuik masyarakaik Saniang Baka bungo silek di sabuik jo silek jalik, silek jalik digunoan dalam gorak randai ilau karano pado umumnyo saluruah kesenian taradisi barasa dari gorak Silek. Adopun gorak silek nan lain silek singo barantai randai ilau dimainkan kurang labiah sabanyak dalapan urang dengan membentuk formasi lingkaran. [2]

Karakterisasi suntiang

Karakterisasi randai ilau sampai saat kini ko indak parnah tajadi parubahan karakter walaupun alah banyak di palajari masyarakat lainnyo. Karakterisasi randai ilau dapek di caliak dari segi ruang, waktu, tenaga, dan busana. Karakter ruang nan di miliki pado randai ilau bervolumebesar, karakter wakotu manggunakan gerak samo dalam wakotu samo, tenagan nan dimiliki randai ilau yaitu intensitas gerak sedang, busana nan dikenakan visual memiliki busana flowing, decoration, historical form, dan attribut.[3]

Wakotu pelaksanaan suntiang

Upacara maangkek pangulu dalam satiok suku jo upacara randai ilau mamacik peran nan pantiang. Randai ilau marupakan perhiasaan nagari Saniang Baka, talabiahnyo perhiasaan pangulu. Randai ilau marupakan salah satu kesenian taradisi nan ado di nagari Saniang Baka nan di tinggikan kedudukannyo. Penghormatan Randai Ilau dijadian sabagai acara puncak di satiok upacara pangulu di Nagari Saniang Baka. Tujuannyo untuak menghormati pangulu sabagai pemimpin kaum, taradisi iko iduik jo bakambang sajalan jo nagari Saniang Baka. Dalam satiok upacara maangkek pangulu, pertunjukan randai ilau salah satu syaraik nan musti dilengkapi, jikok randai ilau indak dilakuan dalam upacara maangkek pangulu mako pangulu nan baru diangkek tapakso diusir dari nagari Saniang Baka. Pengusiran iko tajadi karano pangulu dalam kaum tasabuik alum siap untuak manjadi pemimpin dari kaumnyo, Kajadian iko dianggap sabagai pelanggaran terhadap aturan adat nan ala di supakaik basamo oleh para pangulu terdahulu dalam Nagari Saniang Baka.

Dendang suntiang

Untuak dendang dalam randai ilau menyajikan berdasarkan nan dilisankan. Transkripsi terhadap dendang dalam Randai Ilau dilakukan dengan ketentuan, untuak mentranskipsikan teks dendang dalam randai ilau hanyo mengacu pado apo nan dilisankan.

sutan di benteang baru tibo

Suto lah ta jalo ateh camin

Layia la tarenjek badai tibo

Tapan lah kalago bungo angin

Adok dosai ako anyo alah ondeh lah tuan alah rang kuanyo

Panjang lah jambatan balai lalang

Tembok lah tarandam dalam aia

Batangnyo riak kagalombang

Pabilo paleang kabalaia

Adok dosai ako anyo alah onde lah tuan alah rangkuanyo

Ilau di sangko murah rang balimau

Rang balimau mambuang daki

Rang balimau mambuang daki

Disangko murang rang bailau

Rang bailau barenjek kaki

Rang bailau barenjek kaki

Sikanduang inyo namun kironyo

Lah nden iyo antimun babuah labu batiak

Daun kadulang rang lacakan

Daun kadulang rang lacakan

Padoman sasudah kami tiliak

Lai nan indak marusakkan

Lai nan indak marusakkan

Alah-alah sudahlah iko nan dek apo tak oi sansai nan dek olok badan binaso

Ikan kaliang lauak tanggiri

Ikan gabua di ateh pinggan

Ikan gabua di ateh pinggan

Sarik balaia musik kini

Luluak lumpua sauh tak makan

Luluak lumpua sauh tak makan

Alah-alah sudahlanko nan dek apo tak oyai sansai nan dek olok badan binaso

Paninggahan lah kampiah

Abih pandan uliah jo lojo

Abih pandan uliah jo lojo

Nagari siapo layia ka dunia

Mangko o malang

Namun lah cari mangko malang sikanduang inyo la namun kironyo

Nan sipasan baranak putiah

Jatuah kapapan lah duo-duo

Jatuah kapapan lah duo-duo

Abih sampan ganti dek upiak

Namun o pulau dihadang juo

Namun pulau dihadang juo

Sikanduang inyo namun kironyo

Gadang ari naiak anyo di mulalo

Mangacah-ngacah lah danau kacang

Mangacah-ngacah lah danau kacang

Tapuang baliah badai lapeleang nangko bia sabilah lah kasubarang

Tapuang baliah badai lapeleang nangko bia sabilah lah kasubarang

Sikanduang inyo namun kironya

Mangaya-mangaya kaujuang tanjung

Dapek ikan belang anak,

Dapek ikan belang anak

Dima dima jangkar bagantuang

Ikan lumpur alah lunak

Lumpur lemah karangnyo lunak

Kito ba ilau disiko kini

Ilau samo tajadi jo nagari

 Saniang baka awal tajadi


Nan bainai hitam kuku

Mambayang ka talapak tangan

Dendang malang mak ei

Elok balayar jo perahu

Agar dapek pulau larangan

Dendang malang mak ei

Alah-alah untuang badan ambo amak tinggal dulu

Bisuak kami datang baliak

Dendang malang mak

Anak palam sarangkai limo

Sasimpang jalan urang ka kasiak

Dendang malang mak ei

Jan di hadang lauik cino

Banyak kapal nan kambali

Dendang malang mak ei

Alah-alah untuang badan ambo mak kanduang

Tinggah dulu bisuak kami tibo baliak

 Dendang malang nak ei

Iko sabagian dari dendang randai.

Rujuakan suntiang

  1. Zaldi,Fami Fitra.2012.Randai Di Nagari Saniang Baka Solok(Skripsi).Universitas Andalas
  2. Zaldi,Fami Fitra.2012.Randai Di Nagari Saniang Baka Solok(Skripsi).Universitas Andalas
  3. D Daryusti- Harmonia Journal of Arts Research and Education, 2005- neliti.com.