Kampuang Adaik Sijunjuang

Kampuang Adaik Nagari Sijunjuang adolah representasi pakampungan jo masyarakaik Matrilineal Minangkabau. Kampuang ko talatak di Kabupaten Sijunjuang nan barado diantaro duo sungai yaitu Batang Sukam jo Batang Kulampi. Nagari Sijunjuang dikalilingi dek rimbo, pabukitan, sawah, ladang mambuek manampilkan pamandangan nan rancak. Di kampuang ko tahampa sakumpulan uma gadang ( uma adaik) bajumlah 76 buah sabagai simbol kaum babasis matrilineal nan masih dibuek jo dibangun tatato rapi dalam ciek kawasan. Di lingkungan nagari ko tamasuak sawah jo ladang, pandam pakuburan, lumbuang padi, surau, musajik, pasa, jalan, jo balai adaik tasusun pado area nan saliang bahubungan jo sungai.[1]

Kawasan Cagar Budaya Perkampungan Adat Jorong Padang Ranah dan Tanah Bato Nagari Sijunjung
Namo sasuai jo
Sistem Registrasi Nasional Cagar Budaya
Cagar budaya Indonesia
ParingkekNasional
KategoriKawasan
LokasiJorong Padang Ranah dan Tanah Bato, Nagari Sijunjung , Kabupaten Sijunjung
Taun panatapan30 Desember 2020
PamiliakKAN Nagari Sijunjung  Indonesia
PangalolaPemerintahan Nagari Sijunjung
Koordinat geografi0°42′27″S 100°58′57″E / 0.7076139°S 100.9824431°E / -0.7076139; 100.9824431

Sijarah suntiang

Kampuang Adaik Nagari Sijunjuang nan talatak di Jorong Koto Padang Ranah, jo Tanah Bato marupokan duo wilayah nan masih utuh sapanjang pajalanan manuju Karajoan Pagaruyuang nan dimulai sajak abaik ka 14. Kaaslian dari pakampungan ko ditunjuakan jo pola papindahannyo. Sado ruma gadang suku barado di pinggia labuah.[2]

Wilayah ko dihuni oleh suku-suku asli nan tadiri dari suku induak jo anak suku bajumlah 9. Suku-suku ko masih manjalanan dengan elok sistem organisasi sosial manuruik garih katurunan induak (matrilineal) jo karakteristik: katurunan jo suku tabantuak manuruik garih induak, tiok urang diharuskan kawin jo urang lua sukunyo, pakawinan basifek matrilokal, hak-hak jo pusako diwariskan oleh mamak kapado kamanakannyo jo dari saudaro laki-laki induak kapado anak dari saudaro parampuan. Fungsi utamo dari uma gadang adolah sabagai simbol untuak manjago jo mampatahankan sistem budayo matrilineal sakaligus panando dari suatu pakauman dalam kakarabatan karano satiok kaum punyo uma gadang.[3]

Lokasi suntiang

Kampuang adaik Sijunjuang ko bajarak sakitar 110 Km dari ibu kota Provinsi Sumatra Barat, Kota Padang. Lokasi tapeknyo hanyo bajarak babarapo kilometer dari pusek Kota Muaro Sijunjuang atau dapek pulo di tampuah sakitar 15 minik dari kantua Bupati Kabupaten Sijunjung. Sabalum tibo di pintu masuak ka kawasan kampuang adaik ko tadapek sabuah jambatan sapanjang 200 meter nan mambantang di ateh Batang Sukam. Salain itu, patando masuak ka kampuang adaik ko tadapeknyo patuang padusi nan mamakai pakaian adaik Minangkabau satinggi ampek meter.[4]

Arsitektur Bangunan suntiang

Di dalam kawasan kampuang adaik Sijunjuang iko tadapek labiah kurang 76 buah rumah gadang. Dapek disabuik juo sabagai kampuangnyo rumah gadang, namun kampuang rumah gadang yang ado di Sijunjuang ko babeda jo kampuang atau kawasan saribu rumah gadang nan barado di Kabupaten Solok Selatan. Kalau di kampuang adaik sijunjuang ko jarak antaro rumah gadang dapek dikatoan rapek. Rumah-rumah gadang tasabuik bajejer di sampiang suok jo sampiang kida jalan nan punyo leba sakitar 6 meter. Di halaman atau dimungko rumah gadang tasabuik tadape bamacam-macam bungo nan tumbuah. Salain itu, ukuran rumah gadang di kampuang iko rato-rato babantuak pasegi panjang namun baiitu satiok suku nan tingga di kampuang ko mampunyoi rumah gadang surang-surang.[1]

Kagiatan masyarakaik suntiang

Jorong Koto Padang Ranah jo Tanah Bato adolah sabuah kawasan nan manjadi refleksi iduik masyarakaik Nagari Sijunjuang dalam bidang Sosial Kamasyarakaikan, Ekonomi, Seni jo Budayo diwujuikan kadalam bantuak aktivitas-aktivitas rutin kayak: Batagak Gala, Nikah Kawin, Basiriah Tando, Mambantai Adaik, Batobo Kongsi, Marancah, Bakaua Adaik. Babotoh ko adolah sistem kongsi atau karajosamo dalam usaho pertanian, aktifitas ka ladang atau panen karet, sarato mandirian Rumah Gadang. Kalau Bakaua marupoan aktifitas budaya dalam basyukur dengan caro manyambaliah kabau karano limpahan panen, bakaua dapek pulo dilakuan untuak mamintak hujan pada musim ka sawah dan manolak balo nan manimpo pakampungan atau nagari. Sadangkan mambantai adaik marupoan kagiatan nan dikarajoan katiko masuak jo sasudah puaso sarato katiko hari rayo puaso anam. Pada maso iko ko masyarakaik bakumpua guno mambantai kabau sarato jo makan basamp.[5] Sadoalah prosesi ko diadoan di Kampuang Adaik Nagari Sijunjuang. Batitiak tolak dari kalabihan jo kaunikan tu, Kawasan Kampuang Adaik Nagari Sinjunjuang Koto Padang Ranah jo Tanah Bato pado taun 2014 iko diusulkan manjadi Warisan Dunia ka UNESCO.[6]

Galeri Poto-poto suntiang


Rujuakan suntiang

  1. a b "Pesona 76 Rumah Gadang di Kampung Adat Nagari Sijunjung". Langgam.id (dalam bahasa Indonesia). 2019-11-13. Diakses tanggal 2021-05-24. 
  2. Kendari, Rustam (2019-06-23). "Perkampungan Adat Nagari Sijunjung Masuk Daftar Unesco". Tenggara News (dalam bahasa Inggris). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2020-10-22. Diakses tanggal 2019-11-14. 
  3. bpcbsumbar (2015-10-08). "PERKAMPUNGAN ADAT NAGARI SIJUNJUNG: Representasi Perkampungan dan Masyarakat Matrilineal Minangkabau". Balai Pelestarian Cagar Budaya Sumatera Barat (dalam bahasa Inggris). Diarsipkan dari versi asli tanggal 2022-08-11. Diakses tanggal 2019-11-14. 
  4. Liputan6.com (2016-02-28). "Ini Keunikan dan Indahnya Desa Adat Sijunjung". liputan6.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-05-24. 
  5. "Kampung Adat Sijunjung, Representasi Matrilineal Minangkabau". Diarsipkan dari versi asli tanggal 2021-05-24. Diakses tanggal 24-05-2021. 
  6. antaranews.com (2019-10-29). "Kemendikbud dorong Sijunjung masuk warisan dunia UNESCO". Antara News. Diakses tanggal 2021-05-24.