Gunuang Sinabung (Bahaso Karo: Deleng Sinabung) adolah gunuang barapi di dataran tinggi Karo, Kabupaten Karo, Sumatera Utara, Indonesia. Gunuang Sinabung badakekan jo Gunuang Sibayak. Kaduonyo adolah gunuang barapi aktif di Sumatera Utara dan manjadi gunuang nan tatinggi di provinsi itu. Gunuang ko tingginyo adolah 2.460 meter[2].

Gunuang Sinabung
Sinabung pado taun 1987
Katinggian2,460 m (8,070 ft)[1]
DaftarRibu
Lokasi
LatakSumatra, Indonesia
Koordinat3°10′12″N 98°23′31″E / 3.17°N 98.392°E / 3.17; 98.392
Geologi
JinihStratovolcano
Usia batuanPleistosen
Busur/Sabuk vulkanikBusur Sunda
Latuih taakia02 Maret 2021

Gunuang ko indak ado malatuih lai sajak tahun 1600[3], tapi, tibo-tibo malatuih nyo tangga 27 Agustus 2010.

Latuhian 2010 suntiang

Agustus 2010 suntiang

Pado tanggal 27 Agustus 2010, gunuang ko mangalua an asok jo abu vulkanik[4], pado tanggal 29 Agustus 2010 parak siang, pukua 00.15 (28 Agustus 2010, 17.15 UTC). Gunuang Sinabung ko mangaluakan lava.[5] [6]

Status gunuang ko dinaikan manjadi babahayo[4]. Duo baleh ribu urang kampuang diepakuasikan dan dikumpuakan di 8 titiak lokasi. Abu Gunuang Sinabung ko mailia dari arah barat daya ka timur laut.[7]

Saparuah Kota Medan tatutuik dek abu Gunuang Sinabung ko[7]. Bandar udara Polonia indak tapangaruah dek latuihan Gunuang Sinabung ko. Saurang kabanyo maningga dek sasak angok katiko sadang pai epakuasi dari rumahnyo.

September 2010 suntiang

Tangga 3 September, malatuih lo sabanyak duo kali. Nan partamo malatuih pukua 04.45 WIB, malatuih nan kaduo kali pukua 18.00 WIB. Latuihan nan partamo manyambua abu ko satinggi 3 kilometer[8]. Latuihan nan kaduo sarantak jo gampo bumi vulkanis taraso sampai 25 kilometer di sakita gunuang ko.

Pado tanggal 7 September, gunuang ko malatuih baliak. Iko lah latuihan gunuang nan paliang gadang sajak gunuang ko aktif baliak pado tangga 29 Agustus 2010. Suaro latuihan gunuang ko tadanga sampai 8 kilometer. Abunyo nan manyambua ka ateh sampai 5000meter di udaro.

2013 suntiang

Pado tahun 2013 gunuang Sinabung ko malatuih baliak, sampai 18 September 2013 alah tajadi 4 kali letusan. Nan patamo malatuih tanggal 15 September 2013 parak siang, sudah tu malatuih lo baliak patang harinyo. Pado tanggal 17 September 2013 malatuih lo duo kali siang jo patang hari. Latuihan ko mangaluaan awan nan angek jo abu vulkanik. Indak ado tando-tando paningkekan karajo gunuang ko, sahinggo indak ado paringatan sabalunnyo. Hujan abu sampai ka daerah Sibolangit jo Berastagi. Indak Ado nan maningga manuruik laporan, tapi ribuan urang kampuang tapaso mangungsi ka tampek nan aman.

Dek ulah kajadian ko gunuang sinabung di angkek statusnyo ka tingkek 3 manjadi agak babahayo. Sasudah gunuang ko aktif salamo 3 hari, pado tanggal 13 September 2013 tingkek nyo di turunkan ka tingkek 2 manjadi hati-hati. Bia bantuak tu namun gunuang ko masih tatap ba karajo, dan kondisinyo indak bakatantuan.

Masuak bulan November, maningkek lo aktivitas nyo di saratoi jo latusan nan agak kareh. Sahinggo padi tanggal 3 November 2013 pukua 03.00 parak siang tingkek nyo naiak lo baliak manjadi to tingkek 3 agak babahayo. Urang kampuang di ungsikan sajauah 5km dari gunuang ko.

Sajak sudah tu, gunuang ko acok malatuih lai. Sarato jo mangaluaan awan nan angek sajauah 1,5 km.

Pado tanggal 20 November 2013, tajadi anam kali malatuih di wakatu parak siang. Sudah tu malatuih lo baliak smpek kali pado tanggal 23 November 2013 sajak patang hari nyo, bisuak nyo malatuih lo baliak limo kali.

Tajadi awan abu satinggi 8000m dari ateh puncak gunuang. Dek ulah latusan ko, kota Medan nan jaraknyo 80 km dari gunuang ko kanai lo dek abu gunuang ko. Padi tanggal 24 November 2013 pukua 10.00 tingkek gunuang sinabuang ko di naiak an ka tingkek nan paliang tinggi atau tingkek ampek manjadi  babahayo. Urang kampuang dari 21 kampuang jo 2 dusun harus pakuasi.

2014 suntiang

Tingkek ampek ko bantahan taruih sampai tahun 2014. Lahar nan kalua dari gunuang ko sarato jo awan angek indak baranti sampai tanggal 3 Januari 2014. Mulai tanggal 4 Januari 2014 tajadi gampo, latusan jo awan angek taruih sampai bisuak nyo. Kejadian ko mambuek urang kampuang nan mangungsi batambah sabanyak 20ribu urang labiah.

Sajak kajadian tu sampai Minggu tarakhir Januari, gunuang ko alah mulai stabil baliak. Dan utang nan mangungsi dari jarak 5km alah buliah baliak pulang ka kampuang nyo.

Tapi sahari bisuaknyo 14 urang basarobok maningga sarato 3 urang luko-luko dek karano kanai lahar jo awan angek katiko inyo pulang ka kampuang suka meriah, kecamatan payung nan barado dalam zona bahayo I.

2016 suntiang

Pado tanggal 21 Mei 2016 pukua 16.48 WIB, gunuang sinabuang malayuih lo baliak sarato mangaluaan awan angek satinggi 4.5 kilometer. Awan angek ko manutuik kampuang Gamber, kacamatan simpang smpek, kabupaten Karo. Akibatnyo 7 urang maningga, 2 urang luko baka. Korban ko barado di tampek babahayo di kampuang Gamber nan bajarak 4 kilometer dari gunuang sinabung. Sampai tanggal 22 Mei 2016 alah tajadi latuihan sabanyak 4 kali. Kecek urang nan bakarajo mangawasi gunuang ko luncuan awan angek akibat latuihan partamo bana tajadi pukua 14.30 WIB.[9]

Letusan 2018-2021 suntiang

Februari 2018 suntiang

Padi tanggal 19 Februari 2018 pukua 08.53 WIB gunuang sinabung ko malatuih lo baliak sarato Mangaluaan abu jo awan angek sahinggo bangunan si sekitarnyo tatutuik. Urang kampuang salamaik sadonyo, indak ado nan maningga jo luko parah.[10]

April 2018 suntiang

Pado tanggal 6 April 2018 17.30 WIB. Tajadi gampo di gunuang sinabung sarato mangaluaan awan angek dari gunuang. Urang kampuang salamaik sadonyo, indak ado nan maningga jo luko parah.[11]

2019 suntiang

Malatuih lo baliak gunuang ko tanggal 9 Juni 2019 katiko tu abu gunuang ko mambubuang tinggi ka ateh langik sajauah 7kilometer sahinggo kalam nagari ko, sarato tadanga suaro nan sangat kareh sarupo guruah ka arah tenggara sajauah 3,4 km jo ka arah selatan sajauah 3 km.

Kondisi gunuang ko di turunkan tingkeknyo ka tingkek III (Hati-hati).[12]

Agustus 2020 suntiang

Pado tanggal 10 Agustus 2020, gunuang Sinabung ko erupsi baliak sabanyak duo kali, pado jam 10.16 tinggi abunyo manjulang 5km ka ateh langik, pada pukua 11.17 wib malatuih sahinggo abunyo manjulang lo baliak ka ateh langik satinggi 2km tasebar abunyo ka timur jo tenggara gunuang ko.[13]

November 2020 suntiang

Pado tanggal 20 November 2020 pukua 23.58 wib, gunuang Sinabuang malatuih baliak dan abu nyo mambubuang tinggi 1.5km nampak manggarik ka arah timur di tigo kecamatan (kecamatan Berastagi, kecamatan merdeka jo kecamatan dolar rakyat) di kabupaten Karo Kanai dek latuihan gunuang ko, tapi indak ado rumah nan rusak nan di kabakan.[14]

Januari 2021 suntiang

Padi tanggal 8 Januari 2021 pukua 9.34 WIB gunuang sinabuang ko dan mambuek kolom abu satinggi 500 meter arah ka langik. Data nan di sampaikan dek PVMBG maliek kolom abu tu nyo ambuih dek angin ka arah barat lauik. Akibatnyo masarskaik jo turis nan tingga dalam jarak 3 sampai 5 kilo dari gunuang ko di minta untuk indak maadokan kegiatan di lua rumah.

Maret 2021 suntiang

Gunuang Sinabung malatuih Baliak padi hari salasa tanggal 2 Maret 2021. Latuihannyo tajadi sajak pukua 6.42 sampai 8.20 wib tinggi abu nyo labiah dari 5000meter, tapi angin indak kancang ke arah barat daya. Sudah tu material awan angek ko sampai ka sungai lau bonus di bagian tenggara timur. Kini ko gunuang Sinabung ko masih barado pado tingkek III (Siaga). Urang kampuang di agiah tau supayo manjauahi tampek babahayo gunuang sinabuang. Pos gunuang sinabuang maagiah tau ka masyarakaik supayo indsk malakukan karajo di kampuang-kampuang nan alah di sliahkan. Sarato Jo tampek di dalam jarak sapanjang 3km dari puncak gunuang sinabuang sarato jo jarak 5km sekitar Selatan timur dan 4km di bagian timur Utara. Urang kampuang nan barado jo batampek tingga di dakek batang aia nan bahulu di gunuang sinabung supayo tetap ati-ati datangnyo bahayo lahar gunuang Sinabung.[15]

Budaya populer suntiang

Gunuang Sinabung ko alah nyo buek dek urang film dokumenter into the Inferno (2016) sutradara nyo Werner Herzog.

Rujuakan suntiang

  1. "Volcano Watch — How much warning should we expect before big eruptions?". usgs.gov (dalam bahasa Inggris). 2010-09-09. Diakses tanggal 2020-01-13. 
  2. "Volcano Watch — How much warning should we expect before big eruptions?". www.usgs.gov. Diakses tanggal 2021-04-16. 
  3. "Volcano quiet for 400 years erupts in Indonesia". phys.org (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  4. a b Media, Kompas Cyber (2010-08-28). "Status Gunung Sinabung Menjadi "Awas"". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  5. Media, Kompas Cyber (2010-08-28). "Gunung Sinabung Meletus". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  6. Liputan6.com (2010-08-29). "Gunung Sinabung Meletus". liputan6.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  7. a b Media, Kompas Cyber (2010-08-29). "Debu Letusan Sinabung Selimuti Medan". KOMPAS.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  8. Post, The Jakarta. "More flee following strongest eruption yet at Mt. Sinabung". The Jakarta Post (dalam bahasa Inggris). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  9. Okezone (2016-05-21). "BPBD Sumut Pastikan Tiga Orang Meninggal Akibat Awan Panas Sinabung : Okezone News". https://news.okezone.com/ (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16.  Hapus pranala luar di parameter |website= (bantuan)
  10. Liputan6.com (2018-02-20). "Dahsyatnya Letusan Gunung Sinabung, Ubah Siang Jadi Gulita". liputan6.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  11. Liputan6.com (2018-04-06). "VIDEO: Sinabung Meletus Lagi, Awan Panas Capai 5 Ribu Meter". liputan6.com (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  12. Indonesia, C. N. N. "Gunung Sinabung Meletus, Tiga Kecamatan Tertutup Abu Vulkanik". nasional (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  13. Mineral, Kementerian Energi dan Sumber Daya. "Letusan Gunung Api Sinabung, Senin, 10 Agustus 2020". magma.esdm.go.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16. 
  14. antaranews.com (2020-11-02). "Gunung Sinabung Karo kembali luncurkan awan panas 2.500 meter". Antara News. Diakses tanggal 2021-04-16. 
  15. VIVA, PT VIVA MEDIA BARU- (2021-01-03). "Awal Tahun 2021, Gunung Sinabung Kembali Erupsi". www.viva.co.id (dalam bahasa Indonesia). Diakses tanggal 2021-04-16.