Pabedaan antaro revisi dari "Urang Pubian"

Konten dihapus Konten ditambahkan
Ardzun (rundiang | jariah)
Ardzun (rundiang | jariah)
Barih 1:
{{Under construction}}{{ethnic group||group=Urang Pubian</br>''Pubian Telu Suku''|poptime=112.000<ref>[https://joshuaproject.net/people_groups/14465/ID] Joshua Project</ref>|langs=[[Bahaso Lampung Api|Lampung Api]] (dialek Pubian), [[Bahaso Indonesia|Indonesia]], [[Bahaso Jawa|Jawa]], jo [[Bahaso Sunda|Sunda]]|rels=[[Islam]]|related='''[[Urang Lampung Pepadun|Lampung Pepadun]]''' {{br}} [[Urang Abung|Abung]], [[Urang Tulang Bawang|Tulang Bawang]], [[Urang Way Lima|Way Lima]] {{br}} '''[[Urang Lampung Saibatin|Lampung Saibatin]]''' {{br}} [[Urang Krui|Krui]], [[Urang Peminggir|Peminggir]], [[Urang Daya|Daya]], [[Urang Komering|Komering]] {{br}} '''[[Urang Jawa|Jawa]]''' {{br}} '''[[Urang Sunda|Sunda]]'''|region1='''[[Lampung]]''' - '''[[Indonesia]]'''|region2=[[Kabupaten Lampung Tengah|Lampung Tangah]], [[Kabupaten Lampung Selatan|Lampung Selatan]], [[Kabupaten Tanggamus|Tanggamus]], [[Kota Metro|Metro]], jo [[Kota Bandar Lampung|Bandar Lampung]]|region 3=|region4=|region5=}}'''Urang Pubian Telu Suku''' atau disingkek '''urang Pubian''' adolah subetnik dalam [[Urang Lampung|masyarakaik Lampung]] nan mauni Kabupaten [[Kabupaten Lampung Tangah|Lampung Tengah]], [[Kabupaten Lampung Selatan|Lampung Selatan]], [[Kabupaten Tanggamus|Tanggamus]], Kota [[Kota Metro|Metro]] jo Kota [[Kota Bandar Lampung|Bandarlampung]], [[Lampung]]. Sacaro khusus, urang Pubian tamasuak dalam masyarakaik adat Lampung Pepadun atau Lampuang Darek. Walau tamasuak Lampung Pepadun, urang Pubian mamakai bahaso Lampung Api, bahaso nan biaso dipakai masyarakaik adat Lampung Saibatin atau Lampuang Pasisia. Samantaro sacaro garih katurunan, urang Pubian bagarih katurunan manuruik ayah atau [[patrilineal]] cando urang Pepadun.<ref>{{Cite web|url=https://www.indonesiakaya.com/jelajah-indonesia/detail/masyarakat-adat-lampung-pepadun|title=Masyarakat Adat Lampung Pepadun : Tradisi - Situs Budaya Indonesia|last=Kaya|first=Indonesia|website=IndonesiaKaya|language=Indonesia|access-date=2020-02-16}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.lampung.co/blog/uniknya-suku-lampung-saibatin-dan-pepadun-serta-sub-suku-didalamnya/|title=Uniknya Suku Lampung, Saibatin dan Pepadun serta ‘sub-suku’ Didalamnya|last=Ediyansyah|first=Rodi|date=2019-03-17|website=Lampung.co|language=id-ID|access-date=2020-02-16}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|url=https://joshuaproject.net/people_groups/14465/ID|title=Lampung Pubian in Indonesia|last=Project|first=Joshua|website=joshuaproject.net|language=en|access-date=2020-02-16}}</ref>
 
== Adat budayo ==
 
Urang Lampung adolah etnis nan tadiri dari kalompok masyarakaik nan baragam. Sacaro adat, urang Lampung tabagi duo yaitu Lampung Saibatin (Lampung Pasisia) jo Lampung Pepadun (Lampung Darek). Lampung Saibatin tabagi dalam 5 kalompok, yaitu Peminggir Melinting Rajabasa, Peminggir Teluk, Peminggir Sekala Brak, Peminggir Semangka, jo [[Urang Komering|Komering]] (tamasuak urang [[Urang Daya|Daya]] jo [[Urang Ranau|Ranau]]). Sasuai namonyo, Lampung Saibatin atau Pasisia tingga di pasisia Lampung inggo ka [[Bengkulu]] jo [[Sumatera Selatan]]. Samantaro Lampung Pepadun tabagi ateh kalompok Abung Siwou Mego (urang Abung), Megou Pak Tulang Bawang (urang Tulang Bawang), Buay Lima, jo Pubian Telu Suku (urang Pubian). Sasuai namonyo, urang Lampung Pepadun atau Darek tingga di darek atau pagunuangan Lampung (utara, tangah, jo timur Lampung). Dek hal iko, daerah Lampung tanamo jo semboyan ''Sai Bumi Ruwa Jurai'' ([[Bahaso Minangkabau|Minangkabau]]: Ciek bumi duo jiwa) nan marujuak pado duo adat dalam ciek daerah.<ref name=":1">{{Cite book|title=Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia|url=https://books.google.co.id/books?id=w_FCDAAAQBAJ&pg=PA205&lpg=PA205&dq=Suku+Pubian&source=bl&ots=yRB9HxxTbQ&sig=ACfU3U3nykl9-mydEQ-zL-xVq26Ols0-Jw&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwin2OmJq9bnAhVOH7cAHadMCwY4HhDoATAGegQICRAB#v=onepage&q=Suku%20Pubian&f=false|publisher=Yayasan Pustaka Obor Indonesia|date=2015|isbn=978-979-461-929-2|language=id|first=Dr Zulyani|last=Hidayah}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://kebudayaan.kemdikbud.go.id/lampung-sai-bumi-ruwa-jurai/|title=Lampung, Sai Bumi Ruwa Jurai {{!}} Direktorat Jendral Kebudayaan|last=lintangbanun|language=id-ID|access-date=2020-02-17}}</ref>
=== Adat ===
Urang Lampung adolah etnis nan tadiri dari kalompok masyarakaik nan baragam. Sacaro adat, urang Lampung tabagi duo yaitu Lampung Saibatin (Lampung Pasisia) jo Lampung Pepadun (Lampung Darek). Lampung Saibatin tabagi dalam 5 kalompok, yaitu Peminggir Melinting Rajabasa, Peminggir Teluk, Peminggir Sekala Brak, Peminggir Semangka, jo [[Urang Komering|Komering]] (tamasuak urang [[Urang Daya|Daya]] jo [[Urang Ranau|Ranau]]). Sasuai namonyo, Lampung Saibatin atau Pasisia tingga di pasisia Lampung inggo ka [[Bengkulu]] jo [[Sumatera Selatan]]. Samantaro Lampung Pepadun tabagi ateh kalompok Abung Siwou Mego (urang Abung), Megou Pak Tulang Bawang (urang Tulang Bawang), Buay Lima, jo Pubian Telu Suku (urang Pubian). Sasuai namonyo, urang Lampung Pepadun atau Darek tingga di darek atau pagunuangan Lampung (utara, tangah, jo timur Lampung). Dek hal iko, daerah Lampung tanamo jo semboyan ''Sai Bumi Ruwa Jurai'' ([[Bahaso Minangkabau|Minangkabau]]: Ciek bumi duo jiwakaturunan) nan marujuak pado duo adat dalam ciek daerah.<ref name=":1">{{Cite book|title=Ensiklopedi Suku Bangsa di Indonesia|url=https://books.google.co.id/books?id=w_FCDAAAQBAJ&pg=PA205&lpg=PA205&dq=Suku+Pubian&source=bl&ots=yRB9HxxTbQ&sig=ACfU3U3nykl9-mydEQ-zL-xVq26Ols0-Jw&hl=id&sa=X&ved=2ahUKEwin2OmJq9bnAhVOH7cAHadMCwY4HhDoATAGegQICRAB#v=onepage&q=Suku%20Pubian&f=false|publisher=Yayasan Pustaka Obor Indonesia|date=2015|isbn=978-979-461-929-2|language=id|first=Dr Zulyani|last=Hidayah}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://kebudayaan.kemdikbud.go.id/lampung-sai-bumi-ruwa-jurai/|title=Lampung, Sai Bumi Ruwa Jurai {{!}} Direktorat Jendral Kebudayaan|last=lintangbanun|language=id-ID|access-date=2020-02-17}}</ref>
 
Urang Pubian tabagi manjadi tigo suku, sasuai jo namonyo ''Pubian Telu Suku'' nan aratinyo "Pubian Tigo Suku". Katigo suku tasabuik antaro lain Buay Manyarakat (mauni Gedongtataan, Pagelaran, jo [[Tanjungkarang, Bandar Lampung|Kedaton Tanjungkarang]]), Buay Tamba Pupus (mauni Gedongtataan jo Pagelaran), sarato Buay Buku Jati (mauni kecamatan Natar).<ref name=":1" />
 
Adat Pepadun, adat nan dipakai urang Pubian, barasa dari kato ''pepadun'' nan aratinyo kurisi kayu nan dijadian singgasano untuak mamimpin. Singgasano ko daulu dijadian tampek mamimpin rajo-rajo Paksi Pak Skala Brak (karajaan Lampung mulo-mulo). Mukasuik lain dari kato pepadun adolah mamadukan sadoalah pandapaik pamimpin adat untuak manjadi putusan jo patimbangan rajo.<ref name=":2">Ciciria, D. (2015). [https://jurnal.isbi.ac.id/index.php/panggung/article/view/8 Siger Sebagai Wujud Seni Budaya Pada Masyarakat Multietnik di Provinsi Lampung]. ''Panggung'', ''25''(2).</ref>
 
=== Panikahan ===
Urang Pubian sajak daulunyo maanuik sistem panikahan sacaro endogami, panikahan nan dilakukan ka urang nan samo badunsanak. Panikahan cando ko masih acok dilakukan di kalangan Lampung Pepadun.
 
== Pakaian adat ==
 
=== Siger ===
Siger atau ''sigokh'' adolah tutuik kapalo padusi [[Urang Lampung|Lampung]] nan tabuek dari logam nan dipakai sabagai tando aguang, basa, jo horomaik pado surang padusi. Siger biaso dipakai pado wakatu manari cangget, melinting, atau katiko alek-alek adat. Siger nan pakai urang Pubian adolah siger pepadun nan bantuaknyo samo disadoalah subetnik [[Urang Lampung Pepadun|Lampung Pepadun]].<ref name=":2" />
 
Siger pepadun mampunyoi ciri khas nan membedakannyo dari siger saibatin. Siger pepadun mampunyoi bantuak nan labiah panjang pado siger saibatin sarato salayang bantuaknyo cando [[Rumah Gadang|rumah gadang]] Minangkabau dek lakuak-lakuaknyo. Siger pepadun barono kuniang ameh nan tasusun dari siger utamo, anak siger, jo hiasan kalopak bungo baringin.<ref name=":2" />
 
Siger utamo atau siger gadang talatak pado tingkatan bawah dari susunan siger pepadun nan mampunyoi sambilal lakuak (cando gonjong rumah gadang). Lakuak nan sambilan ko malambangkan subetnik Lampung Pepadun yaitu urang [[Urang Abung|Abung Siwo Megou]] nan mampunyoi sambilan marga. Pandapaik lain mangatokan baso sambilan lakuak tasabuik malambangkan sambilan batang aia nan maalia di Lampung nan manjadi tampek bagantuang iduik urang Lampung Pepadun.<ref name=":2" />
 
Hiasan kalopak bungo baringin tasusun di ateh siger utamo nan bajumlah ampek, duo di sisi kida jo duo di sisi suok. Ampek hiasan kalopak bungo baringin malambangkan subetnik Lampung Pepadun yaitu urang [[Urang Tulang Bawang|Megow Pak Tulang Bawang]]. Urang Tulang Bawang tadiri dari ampek katurunan atau puyang. Makna lain dari baringin tasabuik adolah simbol pasatuan di kalangan Lampung Pepadun.<ref name=":2" />
 
Siger nan alah tasusun basamo anak siger ka tampak baso siger mampunyoi limo tingkek. Limo tingkek ko malambangkan subetnik Lampung Pepadun lainnyo yaitu urang [[Urang Sungkay|Sungkay Way Kanan Buay Lima]]. Urang Sungkay nan tingga di Way Kanan jo sakitarnyo tadiri ateh limo marga atau buay. Samantaro anak siger atau ''Seraja Bulan'', nan babantuak mahkota ketek basusun tigo cando tanduak kabau (panyusun tingkek siger katigo, kaampek, jo kalimo), malambangkan urang Pubian Telu Suku ko surang. Dilambangkan cando ko dek Pubian tadiri ateh tigo suku.<ref name=":2" />
 
Sacaro umum, siger pepadun malambangkan sadoalah subetnik Pepadun. Hal iko malambangkan pasatuan kaampek suku sarato raso sanasik sapanangguangan.<ref name=":2" />
 
== Bahaso ==