Filsafat atau diijo juo pilsapaik (dari kato Yunani φιλοσοφία, filosofia, aratinyo "cinto ka hikmat"[1][2] ) adolah ilimu nan mangkaji patanyoan-patanyoan soal eksistensi, panalaran, nilai-nilai luhua, aka budi, jo bahaso.[3] Istilah iko kamungkinan partamo kali disabuik dek Pythagoras (c. 570--495 SM). Metode nan dipakai dalam filsafat antaro lain batanyo, diskusi kritis, dialektik, jo presentasi sistematik.[4][5] Patanyoan filosofis klasik antaro lain: Apokah mamungkinkan untuak mangataui sagalo macam sarato mambuktikannyo?[6][7][8] Apo nan paliang nyato? Filsuf-filsuf juo mampatanyokan nan labiah praktis jo konkret sarupo: Apokah ado caro paliang rancak untuak iduik? Apokah labiah rancak manjadi adia atau indak adia (kok saurang bisa lapeh baitu sajo)?[9] Apokah manusia mampunyoi kandak lapeh?[10]

Perguruan Athena (1509-1511) karya Raffaello, manampilkan filsuf-filsuf Yunani tanamo pado latar ruangan indah nan tainspirasi karya-karya arsitektur Yunani Saisuak

Sacaro historis, filsafat mancakuik inti dari sagalo pangatauan.[11] Dari zaman filsuf Yunani Saisuak cando Aristoteles inggo abaik ka-19, filsafat alam malingkuangi astronomi, kadokteran, jo fisika.[12] Misanyo, Prinsip Matematika Filosofi Alam karya Newton pado taun 1687 di kudian ari diklasifikasikan sabagai buku fisika. Pado abaik ka-19, pakambangan riset universitas modern maantakan filsafat akademik jo disiplin lain nan alah takhususkan.[13][14] Pado maso kini, babarapo investigasi nan sacaro tradisional marupokan bagian dari filsafat alah manjadi disiplin akademik nan tapisah, babarapo diantaronyo psikologi, sosiologi, linguistik, jo ekonomi.

Sajak abaik ka-20, filsuf profesional bakontribusi pado masyarakaik utamonyo sabagai profesor, panaliti, jo panulih. Namun, banyak dari urang-urang tasabuik nan baraja filsafat dalam program sarjana atau pascasarjana bajariah dalam bidang hukum, jurnalisme, politik, agamo, sains, bisnis dan babagai kagiatan seni jo hiburan.[15]

Rujuakan suntiang

  1. "Strong's Greek: 5385. φιλοσοφία (filosofia) -- cinta atau gemar akan hikmat". biblehub.com. 
  2. "Home : Oxford English Dictionary". oed.com.  (tidak lagi berfungsi)
  3. (Inggirih) A.C. Grayling, Philosophy 1: A Guide through the Subject (Oxford University Press, 1998), p. 1: "The aim of philosophical inquiry is to gain insight into questions about knowledge, truth, reason, reality, meaning, mind, and value."
  4. Adler, Mortimer J. (28 March 2000). How to Think About the Great Ideas: From the Great Books of Western Civilization. Chicago, Ill.: Open Court. ISBN 978-0-8126-9412-3. //books.google.com/books?id=Pv3BHyktJWkC. 
  5. Kutipan rusak: Tag <ref> indak sah; indak ado teks untuak ref banamo justification
  6. Greco, John, ed (1 October 2011). The Oxford Handbook of Skepticism (edisi ke-1st). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-983680-2. //books.google.com/books?id=Ozv0lftrUeEC. 
  7. Glymour, Clark (10 April 2015). "Chapters 1–6". Thinking Things Through: An Introduction to Philosophical Issues and Achievements (edisi ke-2nd). A Bradford Book. ISBN 978-0-262-52720-0. //books.google.com/books?id=G4lLCAAAQBAJ. 
  8. "Contemporary Skepticism | Internet Encyclopedia of Philosophy". www.iep.utm.edu. Diakses tanggal 25 April 2016. 
  9. "The Internet Classics Archive | The Republic by Plato". classics.mit.edu. Diarsipkan dari versi asli tanggal 11 April 2011. Diakses tanggal 25 April 2016. 
  10. "Free Will | Internet Encyclopedia of Philosophy". www.iep.utm.edu. Diakses tanggal 25 April 2016. 
  11. "Philosophy". www.etymonline.com. Online Etymological Dictionary. Diakses tanggal 19 March 2016. The English word "philosophy" is first attested to c. 1300, meaning "knowledge, body of knowledge." 
  12. Lindberg 2007, hlm. 3.
  13. Shapin, Steven (1 January 1998). The Scientific Revolution (edisi ke-1st). University Of Chicago Press. ISBN 978-0-226-75021-7. //books.google.com/books?id=6BIr19MTXAMC. 
  14. Briggle, Robert Frodeman and Adam. "When Philosophy Lost Its Way". Opinionator. Diakses tanggal 25 April 2016. 
  15. "Why Study Philosophy? An Unofficial "Daily Nous" Affiliate". www.whystudyphilosophy.com. Diakses tanggal 2016-05-02.