Pabedaan antaro revisi dari "Taiwan"

Konten dihapus Konten ditambahkan
Barih 79:
 
== Sijarah ==
Pulau Taiwan sabagian gadang diunyi dek [[panduduak asali Taiwan]], sabalun kadatangan [[urang Cino Han]] nan mulai bapindah ka pulau tu sajak abaik ka-17. Pamukiman-pamukiman urang Eropa jo [[Karajaan Tungning]] badiri indak lamo sabalun muncuanyo [[Dinasti Qing]], yaitu dinasti taakia Cino nan marampeh pulau ko sadonyo. Taiwan kudian dikuasoi dek [[Japang]] pado 1895 satalah mangalahan Qing dalam [[Parang Cino-Japang patamo|parang]].
 
Salamo Taiwan dalam panjajahan Japang, di Cino daratan badirilah [[Republik Cino (1912-1949)|Republik Cino]] (RC) pada taun 1912 satalah [[Revolusi Xinhai|tumbangnyo Dinasti Qing]]. Kakalahan Japang kapado Sekutu pado 1945, mambuek Republik Cino maabiak alaih pamarentahan di Taiwan. Akan tatapi, Republik Cino malah kudian dirabuik kakuasoannyo di Cino daratan dek pihak Kuminih salamo Parang Sudaro Cino. Taun 1949, [[Partai Kuminih Cino]] manguasoi kasaluruahan wilayah Cino daratan, dan mandirian [[Republik Rakyaik Cino]] (RRC). Pamarentah Republik Cino malarian diri ka Taiwan jo sataruihnyo tatap juo mangklaim baso marekalah pamarentah nan sah untuak saluruah wilayah Cino.
 
Sajak itu, yurisdiksi ukum Republik Cino (RC) sacaro efektif anyo tabateh pado Taiwan jo pulau-pulau sakitanyo sajo, di ma pulau utamo mancakuik 99% wilayah ''de facto'' nagara ko.
 
== Geografi ==
[[File:Taiwan-fromair Dec2013.ogv|thumb|left|(video) Kota [[Kota Taoyuan|Taoyuan]] dicaliak dari udaro.]]
[[File:Taiwan NASA Terra MODIS 23791.jpg|thumb|right|upright|Taiwan timua sabagian gadang bapagunuangan, sadang di baraik lambah nan malandai. [[Kapulauan Penghu ]] lataknyo di sabalah baraik pulau utamo.]]
 
Laweh kasaluruahan wilayah yuridiksi takini Republik Cino adolah {{convert|36193|km2|sqmi|0|abbr=on}},<ref name="taiwan-popstat">{{cite web|url=http://sowf.moi.gov.tw/stat/month/m1-01.xls|title=Number of Villages, Neighborhoods, Households and Resident Population |publisher=MOI Statistical Information Service |accessdate=2 February 2014}}</ref> mambueknyo jadi nagara [[Daftar nagara manuruik laweh wilayah||ka-137 tagadang]] di dunia, labiah ketek dari [[Switzerland]] jo labiah gadang dari [[Belgia]].
<!--
The island of Taiwan lies some {{convert|180|km}} off the southeastern coast of mainland China, which lies across the [[Taiwan Strait]], and has an area of {{convert|35883|km2|0|abbr=on}}.<ref name="taiwan-popstat"/> The [[East China Sea]] lies to the north, the [[Philippine Sea]] to the east, the [[Bashi Channel]] of the [[Luzon Strait]] directly to the south, and the [[South China Sea]] to the southwest. All are [[arm (geography)|arm]]s of the [[Pacific Ocean]].
The shape of the main island of Taiwan is similar to a [[sweet potato]] or [[tobacco leaf]] seen in a south-to-north direction, and therefore, Taiwanese (especially [[Min Nan]] speakers) often call themselves "children of the Sweet Potato."<ref>{{cite journal | last1 = Chao | first1 = Kang | last2 = Johnson | first2 = Marshall | year = 2000 | title = Nationalist Social Sciences and the Fabrication of Subimperial Subjects in Taiwan | url = | journal = Positions | volume = 8 | issue = 1| page = 167 }}</ref>
-->
Kaadoan alam pulau ko kontras bana antaro duo partigo bagian timua nan sabagian gadang tadiri dari bantangan limo area pagunuangan curam dari utara ka salatan, sarato jo bagian baraik nan barupo [[Dataran Chianan]] nan landai rato nan manjadi tampek tingga sabagian gadang populasi Taiwan. Puncak tatinggi Taiwan adolah [[Yushan (gunuang)|Gunuang Yu Shan]] (disabuik juo ''Gunuang Giok'') pado katinggian {{convert|3952|m}}. Taiwan adolah pulau kaampek tatinggi di dunia.
 
[[Kapulauan Penghu]]nan talatak {{convert|50|km|mi|1|abbr=on}} di sabalah baraik pulau utamo, lawehnyo adolah {{convert|126.9|km2|sqmi|1|abbr=on}}. Babarapo pulau lainnyo nan lataknyo labiah jauah namun dikontrol pulo dek Republik Cino adolah [[Kinmen]], [[Wuchiu]], jo [[Kapulauan Matsu]] di lapeh pasisia [[Fujian]], nan total lawehnyo mancapai {{convert|180.5|km2|sqmi|1|abbr=on}}; sarato [[Kapulauan Pratas]] jo [[Pulau Taiping Island]] di Lauik Cino Salatan, nan total lawehnyo mancapai {{convert|2.9|km2|sqmi|1|abbr=on}} ka tatapi indak ado panduduak nan manatap di sinan.<ref name="taiwan-popstat"/>
 
== Rujuakan ==